Recenzja książki: Opowieść o Kullervo – J.R.R. Tolkien
Opowieść o Kullervo to książka dla wielkich fanów Tolkiena, zainteresowanych każdym aspektem jego twórczości, oraz dla literaturoznawców i kulturoznawców. Uwaga, pozostali – to ciekawa książka, ale jeśli spodziewacie się np. czegoś w rodzaju krótkiej wersji Władcy Pierścieni czy Hobbita, to doznacie rozczarowania.
Ładnie wydana, starannie opracowana książka o pierwszym utworze Tolkiena, inspirowanym fińskim eposem Kalevala; to w zasadzie twórcza adaptacja. Tolkien pracując nad „Opowieścią”, miał mniej więcej dwadzieścia lat. Przede wszystkim warto wiedzieć, że „Opowieść o Kullervo” zajmuje przestrzeń od strony 67 do strony 97/98 (tekst jest niedokończony, końcówka to tylko zarys fabuły). A cała książka ma stron 271; 272 ze spisem ilustracji. Co więc tak właściwie zawiera cała książka, na morderczego Kullervo?
Otóż, jest tu dużo ciekawych tekstów – autorskie szkice dotyczące fabuły, notatki, czy konspekt do referatów Tolkiena o Kalevali, esej o Tolkienie i „Opowieści o Kullervo”, przypisy, wstępy, komentarze, a także wspomniany wcześniej spis ilustracji, którymi są – poza rysunkiem na okładce – zdjęcia rękopisów Tolkiena. I jest jeszcze oryginalna, angielska wersja „Opowieści”.
Prawdę powiedziawszy, teksty towarzyszące są ciekawsze niż sama historia Kullervo, doprawdy tragicznego bohatera. Jeśli ktoś lubi nieocenzurowane i niewygładzone baśnie Grimmów albo surowe skandynawskie bajki, z przyjemnością przeczyta też o Kullervo. To ponura opowieść, biegnąca beztrosko od rzezi do rzezi, po drodze z morderstwem i kazirodztwem, z dawką magicznych umiejętności i wydarzeń. Prosta, z narracją pędzącą przed siebie jak nieuważna sarenka, z różnymi niekonsekwencjami, a nawet błędami.
Z to przypisy i komentarze są ciekawe; pokazują, jak rozwijał się Tolkien nie tylko jako pisarz, ale również twórca całego świata, jego mitologii i języka. Bardzo interesujące są też teksty samego Tolkiena – jego entuzjazm wobec Kalevali jest zaraźliwy.
Krótko mówiąc, to warta polecenia książka, zdecydowanie jednak nie dla każdego. Trzeba po nią sięgać świadomie, rozumiejąc jej charakter, wtedy na pewno nie czeka nas rozczarowanie.
Tytuł: Opowieść o Kullervo
Autor: J.R.R. Tolkien
Wydawnictwo: Prószyński i Sk-a
Cena 39,90 zł