Jajka: fakty i mity

 

Jajka wzbudzają wiele kontrowersji. Od lat słyszymy różne mity na ich temat. Zdrowe czy niezdrowe, jeść czy nie jeść? Czy są jakieś wytyczne dotyczące spożywania tego produktu?

FAKTY:

1. W jajku znajduje się najwyższej jakości białko, aminokwasy egzogenne (czyli takie, których człowiek nie wytwarza samodzielnie).

2. W jajku znajdziemy witaminy: A, z grupy B, witaminy E, D, dzięki czemu jedzenie jajek wpływa na poprawę skóry i wzmocnienie kości.

3. Jajka są źródłem potasu, siarki, fosforu, żelaza, cynku, a także cholesterolu, który jest substancją niezbędną w strukturze i funkcjonowaniu komórek.

4. W żółtku jaj znajduje się lecytyna, która zwalcza tłuszcz oraz cholesterol. Składnikiem lecytyny są wielonienasycone kwasy tłuszczowe, które wykazują zbawienny wpływ na ciśnienie krwi, mają także właściwości przeciwzapalne i przeciwskrzepowe. Zaletą lecytyny jest również to, iż poprawia ona pracę wątroby oraz układu nerwowego.

5. Cennym składnikiem żółtka są barwniki – ksantofil i luteina, które czuwają nad walką z wolnymi rodnikami, chronią przed szkodliwym działaniem promieni UVA i UVB, zapobiegają odkładaniu się w ścianach tętnic złogów.

6. Smak i wartość odżywcza jajek w dużej mierze zależą od sposobu odżywiania kur. Najwyżej cenione są jaja wiejskie, pochodzące od kur żyjących w naturalnych warunkach i karmionych naturalną karmą. Najsmaczniejsze są wiosną, gdy kura odżywia się młodą trawą.

7. Można kupić jajka light ze zmniejszoną ilością tłuszczu, wzbogacone witaminami, kwasami omega-3 oraz z dwoma żółtkami. Otrzymuje się je, karmiąc kury paszami beztłuszczowymi, z dodatkiem witamin lub glonów. Jajka z dwoma żółtkami znoszą kury młode, z nieukształtowanym jeszcze układem hormonalnym.

8. Jaja przepiórcze nie różnią się wartością odżywczą od jaj kurzych. Mają za to ogromne walory smakowe i efektownie się prezentują. Aby zastąpić jajko kurze należy zjeść 4 przepiórcze. Jaja przepiórcze polecane są osobom z alergią na białko jaja kurzego.

MITY:

1. Fałszywe jest twierdzenia, że jajka szkodzą! Według badań Światowej Organizacji Zdrowia, zjedzenie około 10 jaj tygodniowo nie jest w stanie zaszkodzić zdrowiu.

2. Jajka zawierają dużo cholesterolu. Jednak zawartość cholesterolu w żółtku jaja kurzego (ok. 360-448 mg) jest groźna tylko dla tych osób, u których jego poziom we krwi jest już znacznie podwyższony.

3. Mitem jest to, że jedzenie jajek jest niekorzystne dla serca. Jedyne obszerne badanie wpływu spożycia jajek na choroby serca – a nie na stężenie cholesterolu lub inne pośrednie czynniki – nie wykazało związku pomiędzy tymi dwoma elementami.

4. Oddzielanie i wyrzucenia żółtek jaj jest popularną praktyką wśród osób aktywnych fizycznie. Żółtko jaja kurzego jest jednak  (w przeciwieństwie do białka) nie tylko źródłem protein, ale także fosfolipidów, witamin i składników mineralnych. Stanowią one tą „cenniejszą” część jaja. Pozbywanie się jej w obawie przed cholesterolem jest przejawem zbyt daleko posuniętej zapobiegliwości.

5. Mitem jest też to, że można jeść tylko 2-3 jajka tygodniowo. Teraz nawet lekarze przyznają, że zdrowa osoba może codziennie jeść jajko. Osoby zdrowe, z prawidłową masą ciała, aktywne fizycznie nie muszą limitować spożycia jaj. Pewną ostrożność winny zachować jedynie jednostki z hiperlipoproteinemią i chorobami układu krążenia o podłożu miażdżycowym, choć i tutaj znaczenie kluczowe ma spożycie innych produktów żywnościowych.

JAK GOTOWAĆ JAJKA?

2 minuty gotowania – jajka po wiedeńsku, czyli na miękko;

3 minuty gotowania – białko lekko ścięte, żółtko miękkie;

3,5 minuty gotowania – białko całkowicie ścięte, żółtko lekko zagęszczone;

5 minut gotowania – białko mocno ścięte, żółtko miękkie;

6 minut gotowania – białko mocno ścięte, żółtko zagęszczone;

powyżej 7 minut gotowania – jajka na twardo.

Uwaga! Jajek nie powinno się gotować dłużej niż 10 minut, ponieważ wtedy stają się ciężkostrawne.