Tajemnice migreny

Migrena jest uważana za jedną z najstarszych chorób, niestety wiedza na jej temat jest niewielka. Skąd się bierze migrena owiane jest tajemnicą. Są jednak teorie na ten temat, mniej lub bardziej prawdopodobne.

Najbardziej prawdopodobna teoria wskazuje, że migrena spowodowana jest rozchwianiem gospodarki serotoninowej (hormonalnej). Ból migrenowy wynika z rozszerzenia naczyń wewnątrzczaszkowych w tak dużym stopniu, iż powoduje podrażnienie struktur okołotętniczych, gdzie znajduje się duża ilość receptorów bólu.

Na pojawienie się migreny mogą mieć wpływ następujące czynniki:

• zaburzenia hormonalne

• alergie pokarmowe

• zmiany ciśnienia

• stres i zmęczenie

• nadmierny wysiłek fizyczny bądź psychiczny

• niedobór lub nadmiar snu

• brak posiłku lub stosowanie diety odchudzającej

• miesiączka

• bóle zęba

• niektóre z produktów żywnościowych (np. owoce cytrusowe, czekolada, potrawy chińskie, alkohol, kofeina, sery fermentowane, orzechy, tłuste potrawy, pokarmy konserwowane, gotowe sosy zawierające glutaminian sodu, sztuczne słodziki)

• silne zapachy perfum, dymu, spalin bądź farby

Sam ból głowy to nie migrena, bowiem dolegliwość ta zazwyczaj łączy się dodatkowo z tzw. aurą czyli zespołem objawów chwilowo współwystępujących lub zapowiadających, na który składają się: zaburzenia czucia i/lub zaburzenia widzenia. Kolejnym etapem choroby jest już bardzo silny ból skroniowy o charakterze tętniącym. Bólowi głowy towarzyszy też szereg innych dolegliwości.

Najczęstsze objawy migreny to:

• bardzo silny, tętniący ból głowy najczęściej w okolicy oka i skroni, zazwyczaj po jednej stronie, mający charakter napadowy

• drażliwość, chwiejność nastroju, nerwowość, obniżenie koncentracji i zmęczenie

• fotofobia – nadwrażliwość na światło

• fonofobia – nadwrażliwość na dźwięk

• hyperosmia – nadwrażliwość na zapachy

• brak apetytu, nudności, wymioty

• pogorszenie wzroku (ograniczenie pola widzenia, migotanie obrazu, chwilowe oślepnięcie, mroczki, zygzaki przed oczami)

• zaburzenia czucia (niedowład i niedoczulica, mrowienie i drętwienie rąk i nóg)

• zawroty głowy i kołatanie serca

• intensywne pocenie się i wzrost temperatury

• afazja lub dyzartria (zaburzenia mowy) – pojawiające się w przypadku wyjątkowo intensywnego bólu głowy, który nie pozwala się skupić na wypowiedzeniu nawet zdania

Migrena ma kapryśny przebieg i może praktycznie wystąpić o każdej porze dnia i nocy. Jeden epizod migreny może trwać od 4 do 72 godzin (średni czas trwania ataku wynosi 18 godzin, a u co trzeciej osoby trwa 1-3 dni). Częstotliwość napadów migrenowych jest różna u chorych, mogą pojawiać bardzo rzadko, bądź kilka, kilkanaście, czy nawet kilkadziesiąt razy w roku. Jedno jednak jest wspólne: choroba jest tak dokuczliwa, że wyłącza z życia na wiele godzin i uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Ból nasila najmniejszy hałas, poruszenie głową, każda emocja, a ulgę przynosi jedynie leżenie w zacienionym pokoju i sen.

LECZENIE I PROFILAKTYKA:

Na migrenę nie ma lekarstwa. Można stosować bardzo drogie leki zapobiegawcze, głównie środki specyficznie przeciwmigrenowe: alkaloidy sporyszu i tryptany (np. imigran, zolmitryptan i rizatrypan). Zatem najczęściej leczenie jest jedynie objawowe – chorzy „testują” kolejne środki przeciwbólowe. Pomocne bywają środki przeciwbólowe z grupy niesterydowych przeciwzapalnych (NLPZ zwane też analgetykami) zawierające kwas acetylosalicylowy, paracetamol lub ibuprofen (np. aspiryna, paracetamol, ibuprofen czy naproksen). Istotne jest jednak to, aby zażyć leki przed napadem bólu, później bowiem ich skuteczność jest już znikoma. Jeśli uda się nam „wyprzedzić” ból, mamy spore szanse wygrać tę batalię. Chorzy próbują też domowych sposobów, a nawet sięgają po medycynę alternatywną. Profilaktycznie można stosować ziołowe preparaty uspokajające, np. ekstrakt z krwawnika pospolitego, a także przyjmować magnez (600 mg na dobę) i witaminę B2. Można także spróbować akupunktury, akupresury, fitoterapii (ziołolecznictwa), aromaterapii (wspomagające działanie olejków eterycznych), homeopatii, leczenia zdrojowego, psychoterapii, relaksacji, medytacji czy hipnozy. Substancje o działaniu przeciwbólowym znajdują się w imbirze, pieprzu cayenne oraz papryczce chilli.

CIEKAWOSTKI:

Za odkrywcę bólu migrenowego uważa się Aretaeusa z Kapadocji (II w.n.e.), który wyodrębnił migrenę spośród innych bólów głowy i nazwał ją heterocranią.

W 3/4 przypadków pierwsze napady migreny pojawiają się przed 30 rokiem życia. U kobiet migreny pojawią się najczęściej w trakcie dojrzewania, przed i w trakcie miesiączki.

Na migrenę częściej chorują kobiety, które stanowią około 70% chorych. U około połowy pacjentów stwierdzono, że jest to dolegliwość dziedziczna.

W Polsce z silną migreną zmaga się 4 mln osób. Dane szacunkowe wskazują, że na świecie problem ten dotyczy 11% całej populacji.

Tomografie mózgu ujawniły, że podczas występowania migrenowego bólu głowy, ilość przepływającej w mózgu krwi może wzrastać nawet o 300%.

Początkowo uważano, że migrena jest chorobą intelektualistów i arystokratów, ponieważ wśród cierpiących na nią wymienić można takie osoby jak: Beethoven, Chopin, Freud, Kalwin, Kant, Nobel, Pascal czy Wagner.

W momencie, gdy piszę te słowa, uśmiecham się ironicznie pod nosem, gdyż sama zaliczam się do osób cierpiących na tę przypadłość, co mogłoby wskazywać, że moje korzenie sięgają arystokratycznych rodów. Jednak nawet taka wiedza nie jest w stanie „osłodzić” faktu bycia chorą.

Tekst Marta Dudzińska